Марыя БЯЖАН, г.Чэрвень.
Шчыры пачастунак.
Вестка аб тым, што ў Рафаэля нарадзілася дачка, імгненна абляцела суседзяў. Быў выхадны дзень, многія бавілі час на вуліцы, абсеўшы лаўкі, калі той пад’ехаў да хаты цесця. Яго падхапілі і пачалі гушкаць. Былі тут і прахожыя з другога канца вуліцы.
Рафаэль — азербайджанец. Вайсковую службу праходзіў у Мінску, дзе і пазнаёміўся з дзяўчынай, студэнткай тэхнікума. Адслужыўшы належны тэрмін, ажаніўся. Так апынуўся ў Чэрвені, працаваў шафёрам.
Ён ужо ведаў: гушкаюць — значыць патрэбна замочка. А вось колькі, уяўляў мала. Неаднойчы назіраў, што жанчыны мала адстаюць ад мужчын у спіртным. А іх набралася тут даволі шмат, у яго ж у кішэні толькі на пару пляшак гарэлкі. Ад іх не надта разгавеешся. Ён вырашыў: лепей будзе, калі набраць “чарніл”.
Ісці ў краму за нізкапробным віном не дазваляў гонар. І тут якраз падвярнуўся суседскі адзінаццацігадовы хлапчук. Рафаэль выдаў яму грошы і снабдзіў запіскай да крамшчыцы, дзе ветліва прасіў яе выдаць чарніл на ўсе грошы, а на рэшту — карамелек.
— Гэта табе за паслугу, якраз паўкіло атрымаецца, — падбадзёрыў ён хлапца.
Даў і наказ — запіску падаць крамшчыцы непрыкметна, а потым з таварам не выстаўляцца і не затрымлівацца.
Чаканне зацягнулася, хоць крама і непадалёку. Захваляваліся і суседзі — “мо які п’янюга адабраў грошы, вось і не вяртаецца, боязна”.
Рафаэля ж мучыла думка: “Падставіў і сябе, і крамшчыцу”. Ці ж яму не вядома, што бывае за продаж спіртнога непаўналетнім? Гэта і пагнала яго ў краму, дзе даведаўся, што хлапца яны не бачылі, не прыходзіў сюды. Трывожнае чаканне працягвалася.
Хлапчук з’явіўся з правулка пры канцы вуліцы. Ён ледзьве валок авоську. Паспяшаўшаму яму на дапамогу Рафаэлю хлапец растлумачыў:
— Гандлючая чарніламі крама ў цэнтры. На пачатку чакаў, пакуль крамшчыца збірала ўсё чарніла, якое мелася ў яе, а потым упакоўвала яго як след, затым дапамагала да прыпынку данесці. Яна і пятак на праезд дала ўласны. Дацягнуць гэтулькі мне не пад сілу, вось і чакаў аўтобуса.
У голасе хлапца адчувалася крыўда.
“Ні табе цукерак, ні спачування”, — будуць потым пасміхацца аматары выпіць на дурніцу.
Цяпер жа на пачатку была нямая сцэна, а за ёй — выбух рогату. Пасіўных не было, усе верашчалі, нібы іх рэзалі.
Пасаромлены Рафаэль пацёг пакунак у машыну, яму давядзецца ўвесь гэты здабытак вяртаць у краму “Культтавары”. Паколькі трэба было на працу, замочку суседзі атрымалі вечарам. Але які гэта быў кайф! Наўрад ці каму яшчэ даводзілася атрымліваць замочку хімічнымі чарніламі.
