Адшукаліся могілкі, дзе мелі апошні прытулак родныя людзі славутага кампазітара Станіслава Манюшкі. Пры пэўным намаганні гэтае месца можа стаць сапраўднай рэліквіяй, святыняй роду. Куток будуць наведваць не толькі экскурсанты, але і далёкія родзічы кампазітара, каб пакланіцца сваім продкам.
Курган — насыпаны. Былы жыхар пасёлка Азёрны Васіль Арцёмавіч Нахамчык паведамляў мне ў 70-ыя гады мінулага стагоддзя, што ў целе насыпу знаходзіцца цэментаваны склеп (крыпта), дзе і ставілі дамавіны нябожчыкаў. І, маўляў, накрыўку са склепа замуравалі пад ганак, калі будавалі рыбгасную сталоўку, а склеп засыпалі. Шукалі з ім гэтую пліту ды, на жаль, не знайшлі.
Жыхар вёскі Убель, шаноўны Леанід Аляксандравіч Капанец сцвярджае, што помнік апошняй жанчыне з роду ўладальнікаў фальварку Альжбэце знаходзіўся каля канюшні вёскі Петравінка. Знік без следу.
Месцяцца могілкі на адной лініі з былой сядзібай фальварка, прыкладна 500-700 метраў ад сучаснага помніка Станіславу Манюшку, за вуглом тэрыторыі і збудаванняў санаторыя, на скрыжаванні.
Прыкладныя памеры вяршыні кургана складаюць дваццаць метраў на пятнаццаць метраў і выцягнуты з захаду на ўсход. Сёння ён выклікае вельмі цяжкае ўражанне: засмечаны, равы, дзе калісьці знаходзіліся надмагільныя пліты, таксама засыпаны смеццем. Адна пліта захавалася, але скінута з месца, а частка яе адбіта. Убачыў свежы раскоп — мабыць “чорныя” шукальнікі думалі штосьці знайсці. Побач знаходзяцца нейкія хляўчукі. Дзеці, ці мо паляўнічыя змайстравалі вышку.
Санаторый-прафілакторый закінуў гэтую сваю тэрыторыю, не прыбірае. Між іншым, яму можна было б выкарыстаць гэтую мясціну для выхавання людзей, адраджэння духоўнасці.
Гэтае месца патрэбна нам, нашым нашчадкам. Бо няма будучага без мінулага. Лічу неабходным і магчымым зрэзаць некалькі дрэў на вяршыні кургана, каб адкрыць яго для агляду людзям. Безумоўна, трэба навесці парадак, замацаваць тэрыторыю за санаторыем, а Кліноцкі сельскі Савет давядзе да ведама сучасных жыхароў інфармацыю аб помніку і аб адпаведных адносінах да яго.
Гэта ўсё падрыхтоўчая работа, а вынікам павінна быць усталяванне дзяржаўнага ахоўнага знака. Спадзяюся, што гэта здзейсніцца — і ў раёне з’явіцца яшчэ адзін помнік.
Іван ЯРАШЭВІЧ, краязнаўца, г.п. Смілавічы